A
contaminación do aire exterior defínese como unha mestura complexa
que inclúe numerosos elementos, entre os que destacan catro
contaminantes. Podendo ter unha orixe natural e/ou antropoxénica,
sendo esta última a de maior causa de contaminación atmosférica.
As
novas Directrices mundiais da OMS sobre a calidade do aire aportan
probas do dano que a contaminación do aire inflixe á saúde humana
en concentracións aínda máis baixas do que se supoñía ata agora.
O
termo contaminación atmosférica fai referencia á presenza de
substancias na atmosfera, que resultan das actividades humanas ou dos
procesos naturais, presentes en concentración suficiente por un
tempo suficiente e baixo determinadas circunstancias que interfiren
no confort, a saúde e o benestar dos seres humanos ou do ambiente.
A
Directiva
2008/50/CE do Parlamento Europeo e do Consello, do
21 de maio de 2008, relativa á calidade do aire ambiente e a unha
atmosfera máis limpa en Europa, establece medidas destinadas, entre
outros fins, a definir e establecer obxectivos de calidade do aire
ambiente para evitar, previr ou reducir os efectos nocivos para a
saúde humana e o medio ambiente no seu conxunto, avaliar a calidade
do aire ambiente nos estados membros baseándose en métodos e
criterios comúns e asegurar que esa información sobre a calidade do
aire este a disposición dos cidadás. Esta Directiva incorporase o
noso dereito interno nacional a través do Real
Decreto 102/2011, do 28 de xaneiro, relativo á
mellora da calidade do aire ,
o cal foi modificado polo Real
Decreto 34/2023, do 24 de xaneiro, polo que se
modifican o Real Decreto 102/2011, do 28 de xaneiro, relativo á
mellora da calidade do aire; o Regulamento de emisións industriais e
de desenvolvemento da Lei 16/20022, do 1 xullo, de prevención e
control integrados da contaminación aprobado mediante o Real Decreto
815/2013, do 18 de outubro; e o Real Decreto 208/2022, do 22 de
marzo, sobre as garantías financeiras en material de residuos.
O
Real Decreto é a norma que define as actuacións a realizar por
tódalas administracións públicas implicadas na xestión da
calidade do aire. Define os obxectivos de calidade do aire para os
contaminantes atmosféricos con máis incidencia na saúde das
persoas e no medio ambiente. Ademais, regula la avaliación, o
mantemento e a mellora da calidade do aire, co establecemento de
métodos e criterios comúns de avaliación. Por outro lado,
determina a información que debe ser intercambiada entre as
administracións públicas para o cumprimento do deber de información
á Comisión Europea, así como a información que debe ser posta a
disposición do público.
As
comunidades autónomas e entidades locais definen as súas
correspondentes zonas e aglomeracións, nas que se avalía a calidade
do aire para os contaminantes dióxido de sofre (SO2),
dióxido de nitróxeno e óxidos de nitróxeno (NO2,
NOx)
partículas (PM10 e PM2,5), chumbo
(Pb), benceno (C6H6),
monóxido de carbono (CO), arsénico (As), cadmio
(Cd), níquel
(Ni), benzo(α)pireno e ozono (O3).
Dita
avaliación efectúase considerando diversos obxectivos de calidade
do aire. Distínguese entre:
- Obxectivos
para a protección da saúde (valores límite) definidos para:
dióxido de sofre e nitróxeno, PM10 e PM2,5, chumbo, benceno e
monóxido de carbono.
- Obxectivos
para a protección da saúde (valor obxectivo, obxectivo a longo
prazo) definidos para: PM2,5, arsénico, cadmio, niquel,
benzo(α)pireno e ozono.
A
nosa comunidade autónoma conta cunha normativa específica en
materia de calidade do aire, a Lei
8/2002, do 18 de decembro, de
protección do ambiente atmosférico de Galicia.
O fin primordial de esta lei, orientada á consecución dun
desenvolvemento sostible, é evitar a contaminación atmosférica
producida polo home, directa ou indirectamente, mediante a
introdución na atmosfera dos contaminantes que, por si mesmos ou
como consecuencia da súa transformación, poidan inducir efectos
nocivos, prexudiciais ou molestos sobre a saúde humana, os
ecosistemas e os hábitats, incluíndo o patrimonio histórico.