Cando
falamos de axentes físicos na calidade do aire interior estámonos
referindo ás condicións termohigrométricas (temperatura, humidade
e velocidade do aire), a iluminación, o ruído ambiental, as
vibracións percibidas e os campos electromagnéticos. Estes
factores, a diferencia dos químicos e os biolóxicos, son máis
fáciles de identificar e cuantificar.
1. Condicións termohigrométricas (humidade e temperatura)
As
condicións termohigrométricas nun ambiente interior están
intimamente relacionadas coa sensación térmica das persoas. Para que
haxa un confort térmico nun ambiente interior, a maioría das
persoas que o habitan deben percibir unha sensación de benestar
xeral de humidade e temperatura. Na norma UNE EN-ESO 7730, confort
térmico en ambientes moderados, define o confort térmico como
o balance térmico do corpo coa contorna, é dicir, unha persoa sentirá
confort cando a calor interna xerada e as perdas por evaporación do seu corpo compénsense coas perdas ou ganancias por calor latente,
sensible ou radiante con respecto á contorna.
Os
parámetros que inflúen no confort térmico son a temperatura (seca
do aire e operativa), a humidade relativa do aire e a velocidade do
aire.
No Real
Decreto 1027/2007, do 20 de xullo, polo que se aproba o
Regulamento de Instalacións Térmicas nos Edificios (RITE),
recóllese a esixencia de calidade térmica do ambiente e os valores
para o dimensionado. Considerase satisfeita esta esixencia no deseño
e dimensionado da instalación térmica, se os parámetros que
definen o benestar térmico atópanse dentro dos valores establecidos
en dito RD para temperatura operativa e humidade relativa e velocidade
do aire.
Estación
|
Temperatura
operativa ºC
|
Humidade
relativa %
|
Verán
|
23
... 25
|
45
... 60
|
Inverno
|
21
... 23
|
|
A velocidade
do aire na zona ocupada manterase dentro dos límite de benestar,
teniendo en cuenta a actividade das persoas e a súa
vestimenta, así como a temperatura do aire e a intensidade da
turbulencia e calcularase mediante as fórmulas recollidas no RD
dependendo de si a difusión é por mestura ou por desprazamento.
Neste
sentido, Real Decreto
1826/2009, do 27 de novembro, polo que
se modifica o Regulamento de instalacións térmicas nos edificios, co obxectivo principal de regular as condicións de temperatura en
certos establecementos: administrativo, comercial, pública
concurrencia, establecementos de espectáculos públicos e actividades
recreativas, restauración e transporte de persoas. En
ditos establecementos establecense como valores límites do aire en
recintos calefactados os recollidos na seguiente táboa:
Estación
|
Temperatura
operativa ºC
|
Humidade relativa %
|
Verán
|
Non
< 26
|
30
... 70
|
Inverno
|
Non
> 21
|
|
No referente o ámbito laboral, o Real Decreto
486/1997, do 14 de abril, polo que se establecen
as disposicións mínimas de seguridade e saúde nos lugares de traballo,
establece no Anexo III unha serie de criterios para
os parámetros temperatura, humidade relativa e velocidade do aire.
Estes valores acotánse máis no desenvolvemento da Guía Técnica
do INSHT para a avaliación e prevención dos riscos relativos ao
emprego de lugares de traballo.
2.
Iluminación
A iluminación
nos espazos interiores deberá permitir que as persoas
dispoñan de condicións de visibilidade idóneas para poder
circular polos mesmos e desenvolver as súas actividades sen risco
para a súa seguridade e saúde, e reducir caídas e feridas. A iluminación
é tamén esencial para a saúde e o benestar, a través da
regulación das funcións corporais, xogando un importante papel
na función do sistema nervioso e endócrino e a secreción de hormonas
tales como a melatonina.
Por iso,
sempre que sexa posible, os espazos interiores iluminación
natural, que deberá complementarse cunha iluminación artificial
cando a primeira, por si soa, non garanta as condicións de visibilidade
idóneas. En tales casos empregarase preferentemente a iluminación
artificial xeneral, complementada a súa vez cunha
localizada cando en zonas concretas necesítense niveis de iluminación
elevados.
No
referente o ámbito laboral, o Real Decreto
486/1997, do 14 de abril , polo que se establecen
as disposicións mínimas de seguridade e saúde nos lugares de traballo,
no anexo IV establece os niveis mínimos de iluminación
dos lugares de traballo segundo a zona onde se executen as tarefas e as
esixencias visuais.
3.
Ruído e vibracións
O
Código Técnico da Edificación no seu Documento
Básico DB-HR ?Protección fronte ao ruído limita,
dentro dos edificios e en condicións normais de utilización, o
risco de molestias ou enfermidade que o ruído poida producir aos
usuarios como consecuencia das características do seu proxecto,
construción, uso e mantemento. Recolle unha serie de características
mínimas dos materiais para a construción e as características que
estes deben cumprir unha vez instalados no interior e exterior dos
edificios, establecendo valores límites de illamento acústico ao
ruído aéreo, ao ruído de impactos e ás vibracións das
instalacións propias do edificio, e tamén limitar o tempo
de reverberación.
En relación
co ámbito laboral, a lexislación sobre a exposición ao
ruído ven recollida no Real Decreto
286/2006, do 10 de marzo , sobre a protección da
saúde e a seguridade dos traballadores contra os riscos relacionados
coa exposición ao ruído. Este RD regula a prevención e protección
dos riscos relacionados coa exposición ao ruído, incidindo
especialmente nos que afectan o órgano auditivo. Establecese unha
serie de obrigacións destinadas á protección dos traballadores:
avaliación dos riscos, medidas de prevención e protección para
evitar ou reducir a exposición, formación e información; e vixilancia
da saúde específica mediante un diagnóstico precoz dos
danos. A
Guía Técnica do INSST para a avaliación e prevención dos riscos
relacionados coa exposición ao ruído nos lugares de traballo
describe o método de medición para abordar a avaliación de riscos,
así como no desenvolvemento do programa de medidas técnicas e organizativas,
mandatado polo RD cando se exceder aos valores
superiores de exposición.
4.
Campos electromagnéticos
A
orixe dos campos electromagnéticos (CEM) no interior dos edificios,
é por acumulación de cargas eléctricas en determinadas zonas das
estancias debido a correntes eléctricas. Os CEM tena en conta nos
edificios son os de frecuencias moi baixas (<50 Hz) ou frecuencia
extremadamente baixa (FEB), campos asociados principalmente á
transmisión e uso de enerxía eléctrica. Por tanto, as fontes de CEM
están relacionados coa posta en marcha dalgún aparello eléctrico
ou cando flúe corrente eléctrica:
- Aparellos
eléctricos. Con frecuencia extremadamente baixa (FEB), xeralmente de ata
300 Hz. As principais fontes de campos de FEB son a rede
de subministración eléctrica e todos os aparellos eléctricos.
- Outras
tecnoloxías producen campos de frecuencia intermedia (FI), con frecuencias
de 300 Hz a 10 MHz. As pantallas de computador, os
dispositivos antirroubo e os sistemas de seguridade son as principais
fontes de campos de FI.
- Campos
de radiofrecuencia (RF), con frecuencias de 10 MHz a 300 Ghz. As
principais fontes de campos de RF son a radio, televisión, antenas
de radares e teléfonos móbiles e fornos de microondas.
A intensidade
dos campos eléctricos e magnéticos dependerá de diversos
factores, como a distancia a que se atopan as liñas de subministración
da zona, o número e tipo de aparellos eléctricos que se empregan,
o a configuración e situación dos cables eléctricos.