A
contaminación do aire é unha das maiores ameazas medioambientais
para a saúde humana, xunto co cambio climático. A mellora da
calidade do aire pode potenciar os esforzos de mitigación do cambio
climático, mentres que a redución das emisións mellorará a súa
vez a calidade do aire. O esforzarse por alcanzar estes niveis de
referencia, os países estarán protexendo a saúde das persoas e
mitigando o cambio climático mundial.
A
contaminación atmosférica, segundo a Lei 34/2007, do 15 denovembro, de calidade do aire e protección da atmosfera, é a
presenza na atmosfera de materias, sustancias ou formas de enerxía
que impliquen molestia grave, risco ou dano para a seguridade ou a
saúde das persoas, o medio ambiente e demais bens de calquera
natureza. Estas sustancias que modifican as características naturais
da atmosfera.
A
contaminación atmosférica é o factor do risco ambiental máis
significativo para a saúde no ámbito europeo. Como a exposición á
contaminación do aire non pode ser controlada polas persoas
individualmente, requírense medidas nas políticas sectoriais
responsables de áreas como o transporte, a industria, a produción
de enerxía, o depósito e tratamento de residuos e planificación
urbana, entre outras, no ámbito nacional e internacional para poder
diminuír os niveis de contaminantes no aire.
Como
o aire puro non existe é necesario definir uns criterios
estandarizados que definan unha boa calidade do aire a partir da
concentración dos seus compoñentes co fin de protexer a saúde
pública e o medio ambiente dos efectos adversos dos contaminantes
atmosféricos e eliminar ou reducir ao mínimo posible a exposición
a aqueles que sabemos que son perigosos.
Dende
1987 a OMS recomenda periodicamente uns valores guía, baseados no
coñecemento científico dispoñible en cada momento (revisión da
evidencia científica sobre o impacto en saúde derivada dos estudos
do ámbito epidemiolóxico, toxicolóxico, de ensaios en animais,
estudos in vitro, etc.). Esta recomendación é unha ferramenta para
reducir a exposición das persoas ao aire contaminado e os seus
efectos adversos. Estas recomendacións non son adoptadas
directamente pola lexislación dos diferentes países, que deben
equilibrar os riscos para a saúde, a viabilidade tecnolóxica, os
aspectos económicos e outros de carácter político e social que
dependen do nivel de desenvolvemento da sociedade e a súa capacidade
para xestionar a calidade do aire.
En
outubro de 2022, a Comisión presentou unha proposta (COM(2022)0542
e anexos)
destinada a actualizar e fusionar as Directivas vixentes sobre
calidade do aire ambiente (2004/107/CE e 2008/50/CE) nunha única
directiva e realizar unha revisión das mesmas cons seguintes
obxectivos:
- Fixar
para tódolos contaminantes atmosféricos uns valores límite e
obxectivo vinculantes para 2030 máis estritos e máis adecuación
dos estándares da calidade do aire ambiente da UE as últimas
recomendacións da OMS.
- Mellorar
o marco lexislativo da calidade do aire, incluídas as sancións e
información o público.
- Establecer
disposicións en materia de calidade do aire que contribúan a que a
UE cumpra o seu obxectivo de ausencia de contaminación para 2050.
A
nova Directiva establecerá polo tanto normas de calidade do aire
máis estritas para o 2030, como paso intermedio para alcanzar os
obxectivos de ausencia de contaminación dende agora ao 2050.
Contaminante
|
Período
de cálculo
|
Normativa
actual
|
Proposta
2030
|
CO
|
24
horas
|
10
mg/m3
|
10
mg/m3
|
NO2
|
Anual
|
40
µg/m3
|
20
µg/m3
|
O3
|
8
horas
|
120
µg/m3
|
100
|
PM
2,5
|
Anual
|
25
µg/m3
|
10
µg/m3
|
24
horas
|
35
µg/m3
|
25
µg/m3 non poderá superarse máis de 18 veces por
ano civil
|
PM
10
|
Anual
|
40
µg/m3
|
20
µg/m3
|
24
horas
|
50
µg/m3
|
45
µg/m3
|
SO2
|
24
horas
|
125
µg/m3
|
50
µg/m3
|
Existen
dúas liñas principais de actuación fronte á contaminación do
aire ambiente:
- Establecemento
de medidas de control fronte ás fontes de emisión habituais nunha
zona determinadas.
- Implantación
de sistemas de vixilancia da calidade do aire (Galicia
e España)
Existe
un grupo de contaminantes presentes especificamente no aire ambiente
dos núcleos urbanos. Estes contaminantes que se recollen la
normativa son: benceno, dióxido de carbono, compostos orgánicos
volátiles, dióxido de nitróxeno, monóxido de carbono, ozono,
partículas PM2,5 e PM10, arsénico, cadmio, níquel e chumbo.